Column 2020: grote thema’s in beweging

Na een veelbewogen 2019, waarin een pensioenakkoord werd bereikt en tegelijkertijd verlagingen boven de markt hingen, geeft de kalender nu het mooie ronde getal 2020 aan: de start van een nieuw jaar en zelfs van een heel nieuw decennium.

Op mijn eerste werkdag van dit jaar mocht ik meteen de BNR-studio induiken. Exit vakantiegevoel en enter gezonde spanning. Mij werd gevraagd of het nog wel zin heeft om pensioen op te bouwen in de tweede pijler. Kunnen jongeren niet beter zelf gaan sparen? Natuurlijk noemde ik de voordelen van ons stelsel: een goed rendement, gedeeld risico, lagere kosten door collectiviteit, automatisch geregeld, werkgever betaalt mee en ook opbouw bij arbeidsongeschiktheid. Maar ik zei ook dat het feit dat deze vragen nog leven –en ik hoor ze ook tijdens mijn regelmatige gesprekken met deelnemers– betekent dat we nog huiswerk te doen hebben. Mijn ambitie voor dit jaar is dan ook dat we het goede verhaal van pensioen beter en vaker over de bühne krijgen.

Daarbij is belangrijk hoe we ons verhaal vertellen. Vertellen we het eerlijke verhaal op een frisse en toegankelijke manier? Tonen we naast onze enorme kennis van de vaktechniek ook visie en reflectievermogen? En luisteren we ook? Dat is volgens mij allemaal nodig om ook echt verschil te gaan zien in het maatschappelijk vertrouwen in onze sector. Daarbij hebben we ook onze stakeholders nodig. Hoewel we op sommige punten anders in de wedstrijd kunnen zitten, wat ook begrijpelijk is gezien de verschillende rollen die we vervullen, hoop ik dat we elkaar blijven vinden op gezamenlijke doelen en van daaruit ook acteren. Het deelnemersperspectief neemt daarbij een cruciale plaats in.

De uitwerking van het nieuwe contract geeft daar als het goed is ook aanleiding voor. Het is een kans, die we maar één keer goed kunnen benutten. En waar we dus ook tijdig over na moeten denken. Minstens even belangrijk als de inhoud van onze boodschap, is ook dat we daarin sectorbreed zoveel mogelijk eenheid uitstralen. Dat we wellicht minder de techniek induiken, maar goed aangeven wat het nieuwe contract voor de deelnemer betekent. Dat de hoogte van het pensioen geen zekerheid meer is, maar dat we wel verschillende scenario’s kunnen schetsen, kunnen laten zien hoe de pot groeit en wat de impact van keuzes is. Dat sluit mooi aan bij ons in 2019 gestarte project ‘zorgambitie’: de pensioenregeling uitvoeren met het deelnemerbelang centraal. Dit jaar hopen ook enkele pensioenfondsen te starten met innovatieve pilots om ZZP’ers toegang te geven tot het pensioenstelsel. Eind december schreef minister Wouter Koolmees in zijn voortgangsrapportage aan de Tweede Kamer dat hij blij is met deze bottom-up initiatieven en dat hij deze dan ook met wetgeving zal ondersteunen.

Natuurlijk gaan we ook verder met de strategische beleidsvisie die we afgelopen jaar gestart zijn: een visie en strategie voor de sector én voor onszelf. Wat komt er de komende jaren op de sector af? En hoe kunnen wij in deze veranderende wereld van waarde blijven voor onze leden? Wat vraagt dat voor gedrag en werkwijze van ons, als bestuur en als bureau van de Pensioenfederatie? Op welke thema’s zetten we proactief in en op welke thema’s zijn we juist meer reactief? Als input hiervoor hebben we de was opgehaald middels een steekproef onder onze leden. In februari en maart gaan we tijdens interactieve 'stamppotsessies' (nu al het woord van 2020) met onze leden in gesprek over de ontwikkelingen in de markt en mogelijke scenario’s. Het resultaat kunnen pensioenfondsen vervolgens weer gebruiken als basis voor hun eigen strategische visie.

Verandering in de buitenwereld noopt ook tot verandering binnen onze eigen gremia. Ik ben in 2019 gestart met ‘rondetafel’ gesprekken met jonge pensioenfondsbestuurders. Niet over de geijkte onderwerpen zoals diversiteit of nieuwe media, maar juist over de onderwerpen die bij alle fondsen hoog op de agenda staan. Want diversiteit benutten doe je pas als je ook bereid bent te luisteren naar hoe nieuwkomers over de stokpaardjes en heilige huisjes denken en hun –mogelijk andere– inbreng als gelijkwaardig te waarderen.

2020 wordt dus het jaar van grote thema’s waarover al lang wordt gesproken en die dit jaar verder in beweging komen. U leest er alles over in onze Agenda 2020. Ik ben trots dat we daarbij twee nieuwe collega’s in ons bestuur mogen verwelkomen, Kenan Yildirim, algemeen directeur Shell Pensioenbureau Nederland en Paula Verhoef, bestuurslid Pensioenfonds Openbaar Vervoer. Bij de selectie van deze bestuurders speelden voor de benoemingsadviescommissie hun vermogen om bij te dragen aan een constructieve bestuursdynamiek en ook verbindend naar buiten te zijn een belangrijke rol. Immers alleen als sterk team en in dialoog met de leden, deelnemers en stakeholders kunnen we de uitdagingen van 2020 het hoofd bieden en de belangen van onze leden goed behartigen.

Ik wens u allen een initiatiefrijk, gelukkig en gezond nieuwjaar!

Shaktie Rambaran Mishre
Voorzitter Pensioenfederatie