Pensioenfederatie: geen twee boodschappen in 1 plaatje

Op vrijdag 2 februari heeft minister Koolmees van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) een brief over pensioencommunicatie naar de Tweede Kamer gestuurd. De Pensioenfederatie en haar leden willen richting hun deelnemers volstrekt duidelijk zijn over het feit dat de hoogte van het toekomstige pensioen niet zeker is.

Daarnaast willen pensioenfondsen duidelijk maken dat de koopkracht van pensioen mede beïnvloed wordt door de indexatie. Uit onderzoeken blijkt dat het via de navigatiepijlen overbrengen van onzekerheid een goede manier is. Uit onderzoek van Motivaction blijkt dat je in hetzelfde plaatje over onzekerheid niet ook een boodschap kunt communiceren over koopkracht. Dat leidt tot verwarring.

In scenario’s communiceren kan via 3 pijlen
Uit de verrichte onderzoeken blijkt dat de ‘navigatiemetafoor’ met drie scenario’s (pijlen) in de basis werkt om inzicht te krijgen in onzekerheid over de hoogte van het toekomstige pensioen. De Pensioenfederatie onderschrijft het idee om naast een verwacht scenario ook een negatief en een positief scenario te schetsen. Zo wordt duidelijk dat de hoogte van het toekomstige pensioen niet zeker is, en afhankelijk van beleggingsuitkomsten die mee of tegen kunnen vallen. Bij communicatie over deze risico’s zijn de afgelopen jaren al flinke stappen gezet.

Eén boodschap per keer
Uit de brief blijkt dat de minister de boodschap ‘de hoogte van pensioen is niet zeker’ wil combineren met de boodschap ‘indexatie heeft effect op koopkracht.’ Uit onderzoek blijkt dat het combineren van een veelheid aan boodschappen in één plaatje leidt tot verwarring bij de deelnemer. De pensioensector wordt nu gedwongen om een onduidelijk plaatje te communiceren.

Huidige UPO-bedrag bevat geen toekomstige indexaties
Ook valt op dat de brief van de minister zo gelezen kan worden dat het bedrag dat nu op het UPO en het Pensioenregister getoond wordt een te optimistisch beeld geeft. De brief wekt de indruk dat daar toekomstige indexaties in verwerkt zijn, waarvan niet zeker is of die daadwerkelijk worden doorgevoerd. Dat is echter niet het geval. Het bedrag dat nu getoond wordt, is een zogenoemd nominaal bedrag waarin géén rekening wordt gehouden met indexatie. Het bedrag is gebaseerd op de aanname dat iemand tot zijn pensioenleeftijd doorwerkt en hetzelfde salaris behoudt. Juist omdat eventuele indexaties nog bij dit bedrag opgeteld moeten worden, is het een voorzichtige/prudente schatting.

Niet in “euro’s van nu” en houd het eenvoudig
De minister wil het bedrag tonen waarin toekomstige inflatie is meegenomen, omdat een deelnemer over 30 jaar minder kan kopen dan voor hetzelfde bedrag nu. Uit onderzoek blijkt dat de deelnemer deze boodschap niet begrijpt. De pensioensector is ervan overtuigd dat de huidige manier van informeren (‘uw pensioen is wel/niet geïndexeerd en de prijzen zijn zoveel procent gestegen’) veel duidelijker is. We willen graag met de minister verder in gesprek over de wijze waarop de doelstelling van de wetgever kan worden bereikt. We maken ons grote zorgen dat we worden gedwongen tot communicatie waarvan we nu al weten dat deze tot verwarring leidt. Daardoor zouden alle inspanningen die tot nu toe zijn verricht om pensioen duidelijk te communiceren, teniet worden gedaan.

Bron: de Pensioenfederatie