Ruim 98% van de pensioenfondsen leeft Code Pensioenfondsen na

De Code Pensioenfondsen richt zich op de drie functies van ‘goed pensioenfondsbestuur’: besturen, toezicht houden en verantwoording afleggen over wat het pensioenfonds gepland en gerealiseerd heeft. Een scheiding van verantwoordelijkheden met een systeem van controle en evenwicht tussen de functies is hierbij van belang. Dat pensioenfondsen dit onderschrijven, volgt uit het draagvlak en de naleving van de Code Pensioenfondsen. José Meijer, voorzitter a.i. van de Pensioenfederatie: “Het is mooi te zien dat de Code nu vrijwel volledig wordt nageleefd. De Code Pensioenfondsen is nog meer gaan leven na de hertaling in 2018, waarbij de elementen opnieuw zijn gerangschikt.”

Draagvlak en naleving
Het draagvlak bij pensioenfondsen voor (het doel van) de Code Pensioenfondsen is verder versterkt tussen 2014 en 2019. Het nalevingspercentage steeg over de afgelopen jaren tot 98% (in 2014 was dit nog 94%). Pensioenfondsen zoeken naar goede toepassing van de Code Pensioenfondsen en communicatie daarover. De MCPF signaleert in de gehouden gesprekken dat pensioenfondsen (1) weg willen blijven van marginale, formele rapportages maar juist streven naar inhoudelijke rapportages, (2) de ‘one size fits all-benadering’ beklemmend vinden en (3) de deelnemersbehoeften - antwoorden op vragen rond verwachtingen en/of hoe wordt vertrouwen waargemaakt - meer willen betrekken in de rapportage.

Consolidatie en meerwaarde verscheidenheid pensioenfondsen
Behalve dat het aantal pensioenfondsen afneemt van 320 in 2014 naar 191 in 2019, neemt ook het aantal uitvoerders af, wat de keuze van pensioenfondsen bij uitbesteding sterk beperkt. De 191 pensioenfondsen zijn zeer verschillend in hun verschijningsvorm en werkwijze. De Monitoringcommissie ziet dit als meerwaarde die zeker behouden dient te worden. Een conclusie waar de Pensioenfederatie het hartgrondig mee eens is.

Rapporteren over de Code Pensioenfondsen
De Pensioenfederatie herkent de bevinding van de MCPF dat pensioenfondsen zoeken naar een juiste vorm van rapporteren over de normen uit de Code Pensioenfondsen. De thematische indeling van de Code in 2018 is een eerste stap geweest. De Pensioenfederatie heeft dit aandachtspunt op het netvlies en zal hierbij de overwegingen van de MCPF tot meer transparantie over belangrijke afwegingen, rapportage over missie, visie en strategie verder uitwerken en onderzoeken of en in welke mate ‘pas toe of leg uit’ nog opportuun is meenemen. José Meijer, voorzitter a.i. van de Pensioenfederatie: “De pensioenfondsbesturen waarderen het dat de Monitoringcommissie onder de leiding van Margot Scheltema daadwerkelijk het gesprek aanging. Zowel de één op één gesprekken met de verdieping, als de rondetafelbijeenkomsten die gericht zijn op het onderlinge gesprek en informatie-uitwisseling, werkten stimulerend en verhelderend. Dat heeft zeker bijgedragen aan de stijging van de naleving. Een gesprek geeft beide partijen een beter beeld van de situatie dan alleen een rapportage of een onderzoeksverslag. We zijn Margot Scheltema zeer dankbaar voor haar inzet en persoonlijke interactie met onze leden.”

Diversiteit
In het onderzoek naar de naleving van de Code Pensioenfondsen over 2019 heeft de MCPF extra aandacht besteed aan de diversiteitsnormen.

Zoals ieder jaar heeft De Nederlandsche Bank (DNB) op basis van de FTK-staten cijfers geleverd. Deze cijfers zijn vergeleken met de cijfers over het boekjaar 2014. Dit laat een vooruitgang van 46% zien op gebied van de totale diversiteit in pensioenfondsbesturen ten opzichte van 2014: toen voldeed 26% van de pensioenfondsen aan de diversiteit in het bestuur volgens de Code Pensioenfondsen en in 2019 is dit gestegen naar 38% van de pensioenfondsen.

De MCPF concludeert verder dat de diversiteit met nieuwe benoemingen sneller had kunnen stijgen. Daarbij merkt de MCPF op dat met name kleinere pensioenfondsen moeite hebben een jongere deel uit te laten maken van het bestuur. Positief is dat er duidelijk een stijgende lijn is ten opzichte van 2018 én dat pensioenfondsen die al divers zijn samengesteld zich bij vacante bestuurszetels inspannen om aan de diversiteitsnormen te blijven voldoen.

Deze onderzoekperiode heeft de MCPF naast de DNB-cijfers tevens onderzoeksbureau SEO de jaarverslagen van leden van de Pensioenfederatie laten beoordelen met onder andere specifieke aandacht voor de toelichting ten aanzien van de diversiteitsnormen. De MCPF geeft aan dat de toelichting vanuit pensioenfondsen specifieker zou kunnen. De Pensioenfederatie zal opvolging geven aan deze vaststelling door haar leden hierop te attenderen en contact op te nemen met VITP om hier ook vanuit intern toezicht extra aandacht aan te besteden bij het jaarverslag over 2020.

Meer dan de helft van de deelnemers heeft divers pensioenfondsbestuur
De MCPF heeft de onderzoeksresultaten van SEO gebruikt voor haar opdracht tot het monitoren van de naleving van de diversiteitsnormen in de Code Pensioenfondsen per pensioenfonds.

De Pensioenfederatie was evenwel benieuwd hoe deze cijfers zich nu verhouden tot het aantal deelnemers en of er andere inzichten konden worden opgedaan op basis waarvan de Pensioenfederatie haar leden (nog) gerichter zou kunnen faciliteren bij het bevorderen van de diversiteit. Hoewel de analyse nog niet is afgerond, heeft de Pensioenfederatie kunnen vaststellen dat:

• 98% van de deelnemers wordt vertegenwoordigd door een pensioenfondsbestuur met minstens één vrouw;
• 58% van de deelnemers wordt vertegenwoordigd door een pensioenfonds met een volledig divers bestuur;
• 15 jonge bestuursleden in 2019 hun 40^ste verjaardag vierden en daardoor niet meer tellen als ‘jonge’ bestuurders; en
• 21 pensioenfondsen hebben (plek voor) een jonge trainee/aspirant bestuurslid.

Hierbij moet worden opgemerkt dat de aantallen niet geheel aansluiten, omdat het SEO-onderzoek de cijfers bevat van 173 jaarverslagen van leden van de Pensioenfederatie. Bij de Pensioenfederatie zijn 198 pensioenfondsen aangesloten (cijfers per 31-12-2019). En DNB laat cijfers van alle pensioenfondsen zien.

Meer informatie over de ontwikkelingen, handreikingen, activiteiten alsook een nadere toelichting op de SEO-onderzoeksresultaten kunt u vinden op de website van Pensioenfederatie. Er worden duidelijk stappen gemaakt, maar we zijn er nog niet. Diversiteit staat ook in 2021 hoog op de agenda van de Pensioenfederatie.

Waardering
De Pensioenfederatie waardeert de zorgvuldige en kritische wijze waarop de Monitoringcommissie het rapport heeft opgesteld en de vele gesprekken die hieraan ten grondslag lagen. Zij dankt Margot Scheltema hartelijk voor de afgelopen zes jaar waarin zij op betrokken wijze leiding heeft gegeven aan de MCPF.

Bron: Pensioenfederatie