Column | De pensioenkloof tussen man en vrouw, het is tijd om nú in te grijpen
Veel dingen in het leven zijn ingericht op mannen. Werkende mannen. Hele dagen, beginnend na hun opleiding en hopelijk pas stoppend bij de AOW-leeftijd. Liefst nog in loondienst ook. Val je in al die categorieën, dan hoef je niet al te druk te maken over je financiële toekomst. Zeker niet als je je hele werkzame leven in loondienst bent bij één en dezelfde werkgever.
Nu is negentig procent van de Nederlandse werkenden in loondienst, maar dwars door die grote groep loopt een enorme kloof: de Loonkloof.
Deels komt dat omdat vrouwen in dezelfde functies en uren toch minder geld krijgen dan mannen. Ook werken gemiddeld meer vrouwen in banen waarbij de arbeidsvoorwaarden wat minder zijn: minder loon sowieso, dus ook minder pensioenopbouw. Soms zelfs geen pensioenopbouw.
Kinderen
Maar de grootste kloof ontstaat vanaf eind twintig, begin dertig – als er kinderen komen. Het standaardpatroon is: zij gaat minder betaald werken, hij… niet. Want de hypotheek moet afgelost worden, kinderopvang komt er nog eens bij, dus tja. Op de korte termijn is dat logisch, binnen het systeem dat we hebben. Maar zestig procent loon is heel wat minder. En daarover wordt van je dertigste tot 67, 68 je pensioen opgebouwd. Dat wordt dus ‘een pensioentje’. Heb je dat als jonge vrouw in de gaten?
Misschien is er financieel niet zo veel aan de hand als je bij elkaar blijft, maar dat gebeurt lang niet altijd. Dan kan je pensioen wel heel karig worden, tenzij je weer fulltime gaat werken in een goedbetaalde sector. Maar dat lukt vaak niet – want de kinderen – en daarna slaagt ook niet iedereen daarin.
40 procent minder
Waar komt dit sommetje van levenskeuzes en/of ongeluk nou op uit? Vergeleken met een gemiddelde man heb je uiteindelijk 40 procent minder pensioen. Dat is een grote schok! Dus dan ben je zielsblij dat er nog AOW is. Maar hoe dan ook is ‘t geen vetpot, voor heel veel alleenstaande oudere vrouwen. Dan merk je het pas echt: pensioen heeft direct te maken met wat je verdiende in je werkende leven. Op dat moment moet je dus ingrijpen. Ofwel: nu.
Ga niet wachten. Als je ons pensioensysteem structureel wilt veranderen, zullen er grote politieke en polderknopen doorgehakt moeten worden. Bij de nieuwe pensioenwet duurde dat al vijftien tot twintig jaar. Ongelijkheid tussen genders zal volgens experts wereldwijd nog honderd jaar duren. Zo lang duurt het om de kloof te dichten. Nederland is 28e van de wereld op dit vlak, maar we bungelen onderaan in Europa. Die kloof blijft dus ook hier nog wel even. Pensioenfondsen doen veel aan voorlichting, maar ook doe je er zelf goed aan om allereerst eens goed op mijnpensioenoverzicht.nl te kijken. Misschien niet leuk, maar wel heel erg nodig.
Ger Jaarsma
Deze column is gepubliceerd in het Friesch Dagblad op 13 november 2024