EIOPA houdt regelmatig een stresstest voor pensioenfondsen. Met de stresstest wil EIOPA een actueel beeld krijgen van de financiële positie van pensioenfondsen; en het effect van het beleid van pensioenfondsen bepalen op de financiële markten en de reële economie.

De laatste drie testen (2015, 2017 en 2019) laten zien dat de Nederlandse pensioenfondsen een stabiliserende rol op de financiële markten hebben en dat er geen sprake is van systeemrisico’s. Ook wordt het effect op de reële economie gedempt dankzij de systematiek van herstelplannen in Nederland, waarbij maatregelen (zoals korten op pensioen) gespreid worden over de tijd.

Vanaf 2019 maakt EIOPA ook een analyse van het duurzaam beleggingsbeleid van pensioenfondsen. EIOPA wil de resultaten van de klimaatstresstest 2022 in december 2022 bekend maken.

Inzet Pensioenfederatie

De Pensioenfederatie onderschrijft het belang van toetsen van financiële instellingen op hun houdbaarheid en systeemrisico’s. De Nederlandse pensioenfondsen voeren daartoe zelf regelmatig Asset & Liability Management (ALM)-studies uit. EIOPA voert de stresstests uit op basis van zowel het financieel toetsingskader (FTK), als ook haar eigen 'common methodology'. Wij zetten ons ervoor in om in het vervolg het gebruik van de common methodology achterwege te laten, omdat het niet aansluit op het FTK dat in Nederland geldt. Daarmee biedt de common methodology geen meerwaarde voor Nederlandse pensioenfondsen, terwijl er wel kosten gemaakt worden om de stresstest uit te voeren.

De Pensioenfederatie is wel tevreden over het gebruik van de kasstroomanalyse (cash flow analysis, CFA). De kasstroomanalyse is makkelijker uitvoerbaar, relevanter voor de deelnemende fondsen en geeft beter inzicht in hoe een economische schok zich zou vertalen naar de reële economie. De Pensioenfederatie werkt met haar Europese koepelorganisaties en partners mee aan een verdere verbetering van deze methode.

De Nederlandsche Bank (DNB) verzamelt de statistische gegevens van onze pensioenfondsen. De Europese toezichthouder EIOPA ontvangt periodiek data van DNB over de Nederlandse pensioensector. Dit om de Europese marktontwikkelingen effectief te kunnen monitoren en beoordelen en, uiteindelijk, de financiële stabiliteit van Europa te bevorderen. DNB levert deze data bij EIOPA aan op basis van (geaggregeerde, niet-individuele) data uit de verslagstaten van het Financieel Toetsingskader (FTK).

EIOPA is een project gestart om de dataleveringen van nationale toezichthouders aan EIOPA met ingang van 2019 te combineren in één uitvraag. Daarbij moet zoveel mogelijk consistentie worden bereikt met dataverzoeken van bijvoorbeeld de Europese Centrale Bank (ECB) en de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO). Ook de ECB ontvangt statistieken over pensioenfondsen en heeft in 2019 de vereisten hiervoor aangepast. Dankzij lobby van de Pensioenfederatie sluit deze uitvraag aan op de dataleveringen aan DNB en EIOPA.

Inzet Pensioenfederatie

De inzet van de Pensioenfederatie was en is erop gericht om de kosten voor pensioenfondsen zoveel mogelijk te beperken. Immers, iedere kostenstijging komt uiteindelijk voor rekening van de deelnemer. Wat dat betreft is het belangrijk dat de aanlevering van data via de nationale toezichthouder blijft lopen (‘one-stop-shop’-concept). Die beschikt namelijk al over veel informatie. Daar past bij dat zoveel mogelijk gebruik wordt gemaakt van uniforme classificaties en definities, op nationaal en Europees niveau.

De Europese Commissie wil de transparantie en stabiliteit op Europese financiële markten bevorderen. Dit kan pensioenfondsen helpen in hun internationale activiteiten als investeerder. De Pensioenfederatie vindt het van belang dat de bevoegdheden en kennis van de nationale toezichthouder in balans zijn en blijven met die van ESMA.

De Europese Centrale Bank (ECB) houdt zich bezig met het Europese monetair beleid met als doel de economieën van de Europese Unie een positieve impuls geven. De laatste jaren heeft het opkoopbeleid van de ECB geleid tot lage rentes. Dit heeft een drukkend effect op de financiële positie van pensioenfondsen. Feit is echter dat we weinig invloed hebben op de maatregelen van de ECB. Het is niet zonder reden dat de Pensioenfederatie hard werkt aan de vormgeving van een nieuw pensioencontract dat pensioenen minder afhankelijk maakt van de rente.