De Europese Commissie heeft in september 2017 een herziening van het Europese toezicht voorgesteld. Dit betekent dat het mandaat en takenpakket van de ESA’s, waaronder EIOPA, zal worden aangepast. Er ligt inmiddels een onderhandelingsakkoord over de herziening.

Inzet Pensioenfederatie

De Pensioenfederatie heeft destijds in de reactie op de voorstellen van de Commissie de volgende lijn en uitgangspunten geformuleerd:

• IORP’s hebben enerzijds een sociaal oogmerk en vallen doordoor onder het nationale toezicht. Anderzijds zijn ze actief op de financiële markten om voor een goed pensioen te kunnen zorgen. Hiervoor zijn transparante en stabiele financiële markten noodzakelijk.
• Goede checks en balances vanuit het Europese toezicht.
• Toezicht moet zorgen voor stabiele, transparante financiële markten.
• Ervaring met en kennis over pensioenfondsen moet gewaarborgd zijn binnen de governancestructuur van EIOPA.
• De Pensioenfederatie is tegen de financiering van het Europees toezicht door de sector.

Nieuws en achtergronden

Onder het onderhandelingsakkoord tussen Parlement en Raad worden er kleine aanpassingen gedaan aan de bevoegdheden van de ESA’s, maar blijft het takenpakket en de governancestructuur grotendeels gelijk.

De Pensioenfederatie is tevreden met het eindresultaat, omdat onze belangrijkste wensen zijn meegenomen:

• Een centrale rol voor de nationale toezichthouders in de governance.
• Geen publicatie van individuele stresstestresultaten door EIOPA.
• Geen directe financiering van Europees toezicht door de (pensioen)sector.

Openbare documenten

• Reactie Pensioenfederatie op de consultatie van de Europese Commissie
• Gezamenlijk standpunt NVB, Verbond en Pensioenfederatie
• Reactie Pensioenfederatie op het voorstel van de Europese Commissie

EIOPA houdt frequent een stresstest voor pensioenfondsen. Met de stresstest streeft EIOPA twee doelen na:

• Een actueel beeld krijgen van de financiële positie van pensioenfondsen in een bepaald land.
• Het effect van het beleid van pensioenfondsen bepalen op de financiële markten (het systeemrisico) en op de reële economie.
  
  

De laatste drie testen (2015, 2017 en 2019) laten zien dat de Nederlandse pensioenfondsen een stabiliserende rol op de financiële markten hebben en dat er geen sprake is van systeemrisico’s. Ook wordt het effect op de reële economie gedempt dankzij de systematiek van herstelplannen in Nederland, waarbij maatregelen (zoals korten op pensioen) gespreid worden over de tijd.

In de stresstest van 2019 heeft EIOPA ook een analyse gemaakt van het duurzaam beleggingsbeleid van pensioenfondsen. Nederlandse pensioenfondsen scoorden 100% op integratie van ESG-factoren en boven de 85% wanneer het gaat om het meewegen van ESG op risico en rendement.

Inzet Pensioenfederatie

De Pensioenfederatie onderschrijft het belang van toetsen van financiële instellingen op hun houdbaarheid en systeemrisico’s. De Nederlandse pensioenfondsen voeren daartoe zelf regelmatig Asset & Liability Management (ALM)-studies uit. EIOPA voert de stresstests uit op basis van zowel het financieel toetsingskader (FTK), als ook haar eigen 'common methodology'. Wij zetten ons ervoor in om in het vervolg het gebruik van het common methodology achterwege te laten, omdat het niet aansluit op het FTK dat in Nederland geldt. Daarmee biedt de common methodology geen meerwaarde voor Nederlandse pensioenfondsen, terwijl er wel kosten gemaakt worden om de stresstest uit te voeren.

De Pensioenfederatie is wel tevreden over het gebruik van de kasstroomanalyse (cash flow analysis, CFA) in de laatste stresstest. De kasstroomanalyse is makkelijker uitvoerbaar, relevanter voor de deelnemende fondsen en geeft beter inzicht in hoe een economische schok zich zou vertalen naar de reële economie. De Pensioenfederatie gaat gezamenlijk met haar Europese koepelorganisaties en partners meewerken aan een verdere verbetering van deze methode. De volgende stresstest zal plaatsvinden in 2022.

De Nederlandsche Bank (DNB) verzamelt de statistische gegevens van onze pensioenfondsen. De Europese toezichthouder EIOPA (European Insurance and Occupational Pensions Authority) ontvangt periodiek data van DNB over de Nederlandse pensioensector. Dit om de Europese marktontwikkelingen effectief te kunnen monitoren en beoordelen en, uiteindelijk, de financiële stabiliteit van Europa te bevorderen. DNB levert deze data bij EIOPA aan op basis van (geaggregeerde, niet-individuele) data uit de verslagstaten van het Financieel Toetsingskader (FTK).

EIOPA is een project gestart om de dataleveringen van nationale toezichthouders aan EIOPA met ingang van 2019 te combineren in één uitvraag. Daarbij moet zoveel mogelijk consistentie worden bereikt met dataverzoeken van bijvoorbeeld de Europese Centrale Bank (ECB) en de Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). Ook de ECB statistieken over pensioenfondsen en heeft in 2019 de vereisten hiervoor aangepast. Dankzij lobby van de Pensioenfederatie sluit deze uitvraag aan op de dataleveringen aan DNB en EIOPA.

Inzet Pensioenfederatie

De inzet van de Pensioenfederatie was en is erop gericht om de kosten voor pensioenfondsen zoveel mogelijk te beperken. Immers, iedere kostenstijging komt uiteindelijk voor rekening van de deelnemer. Wat dat betreft is het belangrijk dat de aanlevering van data via de nationale toezichthouder blijft lopen (‘one-stop-shop’-concept). Die beschikt namelijk al over veel informatie. Daar past bij dat zoveel mogelijk gebruik wordt gemaakt van uniforme classificaties en definities, op nationaal en Europees niveau. Het moet bovendien gaan om geaggregeerde data: het aanleveren van individuele data van alle fondsen op Europees niveau is onwenselijk wat de Pensioenfederatie betreft.

De Europese Commissie wil de transparantie en stabiliteit op Europese financiële markten bevorderen. Dit kan pensioenfondsen helpen in hun internationale activiteiten als investeerders. De Pensioenfederatie vindt het van belang dat de bevoegdheden en kennis van de nationale toezichthouder in balans zijn en blijven met die van ESMA.

De Europese Centrale Bank (ECB) houdt zich bezig met het Europese monetair beleid met als doel de economieën van de Europese Unie een positieve impuls geven. De laatste jaren heeft het opkoopbeleid van de ECB geleid tot lage rentes. Dit heeft een drukkend effect op de financiële positie van pensioenfondsen. Feit is echter dat we weinig invloed hebben op de maatregelen van de ECB. Het is niet zonder reden dat de Pensioenfederatie hard werkt aan de vormgeving van een nieuw pensioencontract dat pensioenen minder afhankelijk maakt van de rente.