In 2021 heeft de Europese Commissie een nieuwe strategie voor duurzame financiering gepubliceerd. De strategie bouwt voort op het actieplan van 2018, dat inmiddels grotendeels is geïmplementeerd. De Commissie stelt nieuwe maatregelen voor om de bijdrage van de financiële sector aan de verduurzaming van de maatschappij te vergroten en komt met een wetgevend voorstel voor een Green Bond Standard.

Voor de pensioenfondsen springen de volgende voorstellen het meest in het oog:

• De Commissie gaat bekijken of de prudent-person-rule onder IORP-II aangepast moet worden, om van pensioenfondsen te vereisen dat ze duurzaamheidsvoorkeuren van deelnemers meewegen bij beleggingsbeslissingen. Daarnaast zou het ook verplicht kunnen worden om de niet-financiële impact van beleggingsbeslissingen op ESG-factoren mee te wegen. Deze aanpassingen zouden dan doorgevoerd worden tijdens de herziening van IORP-II, die voor 2023 op de planning staat.
• De rapportageverplichtingen onder de Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR) zullen worden doorontwikkeld. Zo overweegt de Commissie meer rapportage over de decarbonisatie van financiële producten en meer sociale indicatoren. Dit laatste is relevant voor pensioenfondsen die geen gebruik maken van de opt-out.

De Taxonomie wordt op verschillende manieren uitgebreid. Zo zullen meer sectoren onder de Taxonomie gaan vallen en zal er meer rekening gehouden worden met economische activiteiten die een rol spelen in de transitie naar een klimaatneutrale economie. Ook zal de Commissie werk maken van een sociale Taxonomie.

Inzet Pensioenfederatie

De Pensioenfederatie onderschrijft het belang van de rol van de financiële sector speelt bij de verduurzaming van de economie en de aanpak van klimaatverandering. De sector heeft een eigen convenant Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Beleggen en veel pensioenfondsen hebben zich aangesloten bij het Commitment van de financiële sector aan het Klimaatakkoord.

Openbare documenten

• Dutch pension sector’s view on financing sustainable growth
• Strategie voor duurzame financiering 2021

Op 11 december 2019 presenteerde de Europese Commissie haar plannen voor de Europese Green Deal om de aanpak van het klimaatprobleem op te schalen en milieuvervuiling in bredere zin aan te pakken.

Voor de financiële sector zijn er een aantal relevante voorstellen:

• Er komt een Europees duurzaam investeringsplan dat voor een pijplijn van groene investeringsmogelijkheden moet zorgen.
• Het Non-Financial Reporting Directive (NFRD) zal herzien worden zodat er meer ESG informatie beschikbaar komt.
• Europese regels voor corporate governance moeten kortetermijndenken in bedrijven tegen gaan.
• De Commissie wil de ontwikkeling van accountingstandaarden voor natuurlijk kapitaal ondersteunen.
• Er komt een Europese green bond standaard.
• De Commissie gaat onderzoeken of de kapitaaleisen van banken en verzekeraars voor groene investeringen aangepast moeten worden.
  
  

Inzet Pensioenfederatie

De Pensioenfederatie verwelkomt het ambitieniveau van de European Green Deal. Voor langetermijninvesteerders zoals pensioenfondsen is het belangrijk dat er een duidelijk en stabiel beleid gevoerd wordt.

De Europese Unie werkt aan een Taxonomie voor duurzame investeringen. Dit is een classificatiesysteem om te bepalen welke economische activiteiten daadwerkelijk als duurzaam mogen worden aangemerkt. Doel van het voorstel is het tegengaan van 'greenwashing', waarbij financiële producten als duurzaam worden aangeboden terwijl het niet duidelijk is of de onderliggende investeringen daadwerkelijk naar duurzame activiteiten gaan.

Per bedrijf in de portefeuille van een pensioenfonds kan dan bepaald worden in hoeverre de omzet behaald wordt uit 'groene' activiteiten, hetgeen vervolgens weer vertaald kan worden naar portefeuilleniveau.

De Taxonomieverordening werd in juni 2020 aangenomen. Die legt de brede kaders en wettelijke basis vast, maar ook hoe en door wie de Taxonomie gebruikt moet worden. De daadwerkelijke criteria om te bepalen welke investeringen als duurzaam kunnen worden aangemerkt. Financiële instellingen zullen vanaf 2022 rapporteren over het percentage van investeringen dat volgens de definities van de Taxonomie als duurzaam gelden. Een technische werkgroep heeft al een 'user guide' gepubliceerd.

De Verordening bepaalt dat aanbieders van financiële producten die onder Artikel 8 van de Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR) vallen, moeten rapporteren welk percentage van hun portefeuille volgens de Taxonomie als 'groen' aangemerkt mag worden. Dit is dus van toepassing op pensioenfondsen die ‘ecologische of sociale kenmerken promoten’.

Inzet Pensioenfederatie

De Pensioenfederatie ondersteunt de Taxonomie, omdat deze kan helpen om de duurzaamheidsaspecten van investeringen te vergelijken. De Taxonomie dient gebaseerd te zijn op wetenschappelijke inzichten en zo ingericht te worden dat hij praktisch toepasbaar is voor investeerders.

Sinds december 2019 geldt er een nieuwe Europese verordening met informatieverplichtingen over duurzame beleggingen, de zogenoemde Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR). De belangrijkste regels zijn:

• Financiële instellingen (waaronder pensioenfondsen) die impact van investeringen op milieu en samenleving meewegen, moeten rapporteren hoe ze dat doen.
• Pensioenfondsen moeten bepalen of de pensioenregeling een financieel product is dat ‘sociale en ecologische kenmerken promoot’ (Artikel-8-product). Deze pensioenfondsen moeten extra informatie verschaffen over het duurzaam beleggingsbeleid.
• Alle pensioenfondsen (ook die niet voor Artikel 8 kiezen) moeten informatie verstrekken over hoe ze duurzaamheidsrisico’s integreren in investeringsbeslissingen en wat de rol van duurzaamheid is in beloningsbeleid.

De informatieverplichtingen gelden vanaf maart 2021. Per 1 januari 2023 zal er secundaire wetgeving gaan gelden (de zogenoemde technical regulatory standards). Op de website van de AFM, die  toezicht houdt op de SFDR, is meer informatie te vinden over de SFDR in het algemeen en voor pensioenuitvoerders specifiek. Daarnaast heeft de Europese Commissie een Q&A gepubliceerd en hebben de Europese toezichthouders ook een document met verduidelijkingen over de secundaire wetgeving openbaar gemaakt.

Inzet Pensioenfederatie

De Pensioenfederatie ondersteunt de doelstelling van transparantie over het duurzaam beleggingsbeleid. Toch leiden veel van de vereisten van de SFDR tot zeer gedetailleerde en technische informatie, die de gemiddelde deelnemer niet zal begrijpen.

In het kader van de strategie voor duurzame financiering heeft de Europese Commissie in 2021 een voorstel gepresenteerd voor de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). De Pensioenfederatie heeft gereageerd met een position paper. In de zomer van 2022 is er een akkoord bereikt tussen het Europees Parlement en de Europese Raad.

De CSRD legt grote ondernemingen de verplichting op om op een eenvormige manier te rapporteren over hun duurzaamheid. De CSDR is de opvolger van de Non-Financial Reporting Directive (NFRD) en vervangt deze regelgeving.

De CSDR vraagt rapportage van meer data, op basis van bindende duurzaamheidstandaarden en er introduceert een auditverplichting. De terminologie moet in lijn zijn met de SFDR en de Taxonomie.

Inzet Pensioenfederatie

De Pensioenfederatie is tevreden dat de CSDR er komt. Pensioenfondsen kunnen de duurzaamheidsdata die bedrijven gaan rapporteren onder de CSDR goed gebruiken. Veel pensioenfondsen investeren namelijk in duurzame bedrijven. Om hun duurzaamheidsdoelen te halen hebben ze informatie nodig over de bedrijven waar ze in investeren.

Veel Nederlandse pensioenfondsen hebben de data ook nodig om te voldoen aan rapportageverplichtingen volgens de Taxonomie en de SFDR. De Pensioenfederatie is verheugd dat de informatiebehoefte van de pensioensector onder de SFDR een leidende rol speelt bij de ontwikkeling van deze standaard, waarvoor al concepten ter consultatie voorliggen.

De Pensioenfederatie is verheugd dat de CSRD niet van toepassing wordt op pensioenfondsen. Zij rapporteren namelijk al volgens de SFDR; dubbele rapportage is kostbaar en onnodig. Bij de implementatie van deze Europese richtlijn in Nederlandse wetgeving zouden pensioenfondsen buiten bereik gehouden moeten worden.

In 2021 heeft de Europese Commissie een voorstel gedaan voor het European Single Access Point (ESAP). De Pensioenfederatie heeft een reactie gegeven. Het ESAP moet een dataportaal worden dat financiële informatie en duurzaamheidsinformatie verzamelt over Europese bedrijven en die gratis ter beschikking stelt. Hiermee wil de Commissie het makkelijker en goedkoper maken om grensoverschrijdend te investeren. Daarnaast zal het ESAP ESG-data van bedrijven ontsluiten, die nodig zijn voor de implementatie van het duurzaam beleggingsbeleid en de rapportagevereisten van pensioenfondsen.

Inzet Pensioenfederatie

De Pensioenfederatie benadrukt de noodzaak van betrouwbare ESG-data over bedrijven. Onder de SFDR en Taxonomieverordening zullen steeds meer pensioenfondsen gedetailleerd rapporteren over de duurzaamheidsimpact van hun portefeuille. Een zorgvuldig ingericht ESAP kan CSRD-data bijeen brengen, op basis waarvan pensioenfondsen zullen kunnen rapporteren. Bedrijfsinformatie over duurzaamheid moet dan ook een prioriteit zijn van het Europese dataportaal.

De Europese Commissie bereidt wetgeving voor met due diligence (toegepaste zorgvuldigheid) verplichtingen om een negatieve impact op mensenrechten en milieu te voorkomen. De Pensioenfederatie heeft feedback gegeven. De Nederlandse pensioensector werkt sinds 2018 aan de implementatie van OESO due diligence richtlijnen. In hoge risico-sectoren is er specifieke aandacht voor negatieve maatschappelijke impact.

Het CSDDD-voorstel legt aan bedrijven, maar ook financiële instellingen zoals pensioenfondsen, verplichtingen op over due diligence op het gebied van duurzaamheid.

Inzet Pensioenfederatie

De Pensioenfederatie staat positief tegenover een eenduidige Europese standaard aan bedrijven en verwacht dat het gaat helpen bij het uitvoeren van het beleid omtrent internationaal maatschappelijk verantwoord beleggen in de context van het IMVB-Convenant. Tegelijkertijd hebben we vragen of en hoe de regels van toepassing zullen zijn op pensioenfondsen.

Daarnaast loopt het Commissievoorstel op significante wijze uit de pas met de OESO-richtlijnen, waarop het IMVB-Convenant en de SFDR deels gebaseerd zijn. De Pensioenfederatie vraagt daarom om het voorstel te verduidelijken en aan te passen.